Müsavat Partiyası 1911-ci ildə Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin İstanbuldan göndərdiyi təlimata əsasən Abbasqulu Kazımzadə, Məhəmməd Əli Rəsulzadə və Tağı Nağıyev (qısaca bir neçə keçmiş Hümmət Partiyası üzvü) tərəfindən yaradılmışdır. 1911-ci ildə əsası qoyulandan 1917-ci ildə Fevral inqilabına qədər Müsavat Partiyası gizli olaraq fəaliyyət göstərmişdir. Bu ilk mərhələdə Müsavat Rusiya İmperiyasında və Yaxın Şərqdə yaşayan müsəlman və türk-dilli millətləri milli azadlıq və demokratik müxtariyyət idealları ətrafında birləşdirməyə çalışmışdır.
Müsavat Partiyasının ilk proqramı 9 maddədən ibarət olub, İslami xarakter daşıyıb. 1913-cü ildən, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə Bakıya qayıtdıqdan sonra Müsavat Partiyasının proqramı təkmilləşdirilib, türkçülük fikirləri ilə dolğunlaşdırılıb. 1915-ci ilin oktyabr ayında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin redaktorluğu ilə nəşrə başlayan “Açıq söz” qəzeti həm də Müsavat Partiyasının orqanı kimi çap olunub. Qəzet mətbuat tariximizdə “Türk ədəbi dili ilə” çap olunan ilk mətbu orqandır.
İyunun 17-də Müsavat başqanın müavini Nemət Kərimli ABŞ səfirinin siyasi məsələlər üzrə müşaviri Con Husey ilə görüşüb. Partiyanın mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, görüşdə Müsavat
Müsavat Partiyasının başqanı Arif Hacılı və partiyanın Divanı fəal müsavatçı, Qarabağ qazisi, Şabran rayon təşkilatının üzvü Nəsrəddin Məmmədovun vəfatından kədərləndiyini bildirir, ailəsinə, yaxınlarına və əqidədaşlarına
İyunun 21-də Müsavat Partiyası Divanının növbəti iclası keçirilib. İclasda İstiqlalçı millət vəkili İbrahim İbrahimlinin xatirəsi sayğı duruşu ilə yad edilib. Partiyanın mətbuat xidmətindən verilən məlumata
Müsavat Partiyası – Azərbaycanda hal-hazırda fəaliyyət göstərən ən yaşlı siyasi partiya. Əsası 1911-ci ildə İstanbulda muhacirətdə olan Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin rəhbərliyi ilə əmisi oğlu Məhəmməd Əli Rəsulzadə, habelə Abbasqulu Kazımzadə və Tağı Nağıyev tərəfindən Bakıda qoyulmuşdur.
